Burgemeesterstafel: in gesprek over doorstroming huizen

Ook dit jaar organiseert gemeente Dijk en Waard weer de Burgemeesterstafels. Dit initiatief brengt inwoners, professionals en betrokken organisaties samen om belangrijke maatschappelijke thema’s te bespreken. Het doel: verbinden, ontmoeten en samenwerken.

De eerste Burgemeesterstafel van 2025 vond plaats in het Regthuis in Oudkarspel. Aan tafel zaten vijftien genodigden met verschillende achtergronden en ervaringen, maar met één gedeelde missie: samen van gedachten wisselen en van elkaar leren. Het thema van de avond was ‘Doorstroming in woningen’.

Een onderwerp dat veel inwoners raakt, want doorstroming op de woningmarkt is voor veel huishoudens een uitdaging.

Van ervaring naar actie

De deelnemers deelden persoonlijke verhalen en inzichten. Zo kwam naar voren dat de beschikbaarheid van betaalbare woningen een grote rol speelt, maar ook dat praktische drempels soms de reden zijn dat mensen niet verhuizen. Denk aan onzekerheid over financiering, de stap van een koophuis naar een huurwoning, of een gebrek aan geschikte seniorenwoningen.

De vraag van burgemeester Poorter aan zijn tafelgenoten was: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen wél die stap kunnen maken?

Erlo van der Hoeven, 60 jaar oud en samen met zijn vrouw woonachtig in een eengezinswoning in Heerhugowaard, is daar een goed voorbeeld van. “We willen echt wel doorstromen, maar voelen ons te jong voor een appartement. Een kleinschalig project met seniorenwoningen tot vier ton zou mooi zijn. Tot die tijd blijven wij zitten waar we zitten.”

Herkenbaar voor zijn overbuurman aan tafel, Jan Insing (76 jaar), die wél besloot te verkassen. Toch hoort hij van leeftijdsgenoten dat doorstroming onder zijn generatie “voor geen meter leeft.” “Zolang zestigplussers nog fit en gezond zijn, denken ze: dat komt later wel.”

Groep tot 57 jaar moet wakker worden geschud

Onverstandig, vindt makelaar Edwin Vreeker. “Mensen die nog een stap willen maken naar een andere woning, moeten daar vóór hun 57ste serieus over nadenken. Banken hanteren daarna strengere regels voor hypotheken. Ook ouderen doen er goed aan op tijd keuzes te maken. Zo voorkomen ze dat een achterblijvende partner soms ook nog met een ingrijpende verandering als een verhuizing geconfronteerd wordt.”

“Senioren hebben tenminste de keuze”, brengt de 24-jarige Zoë Schuijt daar tegenin. “Ik huur particulier, omdat kopen geen optie is. Na mijn studie kreeg ik een baan en kon ik maar €144.000 lenen—daar koop je niets voor. Mijn vriend studeert nog, dus samen een hypotheek aanvragen kan niet. Ons inkomen is te hoog voor sociale huur, maar te laag voor een betaalbare koopwoning. We zitten vast in het systeem. Daar moet iets aan veranderen, net als de hoge huren die particuliere verhuurders vragen door de schaarste op de woningmarkt.”

Drieënhalf keer de huurprijs

Dat is de bijna 20-jarige Rosanne ter Horst uit Heerhugowaard met haar eens. Die hoort bij het zoeken naar particuliere woonruimte eisen als drieënhalf keer de huurprijs verdienen tot een jaar de huur vooruitbetalen. “Toch zul je wel wat moeten, want voor sociale huur zijn de wachtlijsten niet te overzien.”

Van problemen naar ideeën

Danny Diemeer, projectontwikkelaar bij Belle-Vue Wonen, ziet kansen door samen te werken. “In 2024 hebben we patiobungalows in De Draai opgeleverd, gebaseerd op wensen van de doelgroep. Uit een informatieavond bleek dat veel senioren willen verhuizen, maar niet naar een flat of standaard seniorenwoning. Dit project laat zien dat maatwerk mogelijk is.”

Eerder werden vergelijkbare bungalows gebouwd in het Land van Luna en aan de Oosterweg. “Ontwikkelen op deze manier vraagt om anders denken, buiten de gebaande paden. Dat geeft ‘gedoe’, maar het kán. Ik nodig de jongeren aan tafel graag uit om mee te denken over starterswoningen: wat zijn jullie wensen en hoe bouwen we betaalbaar?”

Het draait om geld

Een ander probleem is: zodra een starterswoning terug op de markt komt, kan deze met hoge winst worden verkocht. Waardoor het geen starterswoning meer is. De burgemeester concludeert: “Het is treurig dat de woningmarkt volledig gaat over vraag en aanbod en daardoor voor het grootste deel draait om geld. Met geld maak je geld, dat zullen huizenbezitters kunnen beamen, en natuurlijk wil je in je wooncarrière die stappen maken. Maar als je niet op tijd op die trein bent gesprongen krijg je als starter van nu die kansen niet meer.”

Huisjesmelkers

Stephan den Nijs, planoloog en beleidsadviseur ruimte bij de gemeente vult aan: “Als gemeente zien we erop toe dat een huis ook daadwerkelijk door de koper wordt bewoond. We hebben echter geen invloed op de regels van de hypotheekverstrekkers en de wachtlijsten van woningcorporaties en woningstichtingen.”

Nieuw: starterslening

Wethouder Nils Langedijk vertelt dat de gemeente binnenkort start met de starterslening. “Dit is een lening van 30.000 euro waarover je de eerste drie jaar niets hoeft af te lossen. Dit bedrag kan er net voor zorgen dat die kloof naar de vraagprijs wordt gedicht en je opeens wel in aanmerking komt voor een woning naar wens.”

Qua woningbouw is gemeente Dijk en Waard al flink bezig, daar ligt het volgens de wethouder niet aan. “En op kritiek dat er meer diversiteit in woningtypes moet komen, kan ik alleen maar zeggen dat de vraag daar helemaal niet naar is. Bijna iedereen wil grondgebonden wonen (op de begane grond met een terras of tuin, red) maar de ruimte blijft schaars. Daarom zijn we steeds meer de mogelijkheden aan het onderzoeken om wonen en werken te combineren, zoals gebeurt op De Frans in Heerhugowaard, en om woningen te bouwen op inbreiplekken in de gemeente, zoals op het Rodeoterrein in Broek op Langedijk.”

Samenvattend

Maarten Poorter sloot de avond af. “Samenvattend kunnen we concluderen dat doorstroming op de huidige woningmarkt complex is en in een impasse lijkt te zitten. Het is belangrijk om senioren over de streep te trekken door goede voorlichting te geven op plekken waar senioren samenkomen. Een van de nieuwe wooncoaches van Dijk en Waard zou hierbij een belangrijke rol kunnen spelen. Daarnaast hopen we starters een impuls te kunnen geven met de starterslening. Ook waardeer ik ideeën zoals die van Danny om in gesprek te gaan met de doelgroep om mogelijkheden te onderzoeken in plaats van onmogelijkheden.”