4 mei-speech burgemeester Nieuwland

Tijdens Dodenherdenking op 4 mei 2024 hield burgemeester Nieuwland deze speech:

4 mei staat voor herdenken. Voor sámen herdenken. Niet alleen om terug te blikken op de donkere dagen van de Tweede Wereldoorlog. Maar ook om het geluid te horen van menselijke verbinding; het belang van elkaar horen, zien en het gezamenlijk oplossen van problemen.

De geschiedenis heeft ons geleerd dat de diepste wonden worden geslagen wanneer we de ander niet meer zien staan. Wanneer we stoppen met luisteren en wanneer we ons terugtrekken in onze eigen wereld. Als we zijn afgesneden van onze medemens. De oorlog heeft onuitsprekelijk lijden veroorzaakt. Niet alleen door de vernietiging en het verlies, maar ook door het gebrek aan verbinding en begrip tussen mensen.

Ook hier in Uitgeest hebben we dat gezien. Een Joods gezin is, omdat zij door sommigen niet meer als volwaardig medemens werden gezien, afgevoerd en vermoord in concentratiekampen. Op 23 april hebben we aan de Middelweg drie Stolpersteine geplaatst voor de gestolen levens van de familie Nol die daar woonde. Deze struikelstenen zijn kleine gedenktekens in het trottoir.

De familie Nol was een gezin met drie kinderen. Vader was onderwijzer en overleed al in 1938. Eén van de zoons, Mozes, overleefde door in Blaricum onder te duiken. Moeder Rachel en de twee andere kinderen, Henny en Abraham, kwamen niet terug naar huis. Zij waren slachtoffer van de Holocaust, net als miljoenen anderen. Ik vraag me wel eens af hoe het kan dat mensen elkaar niet meer als mens behandelen. Hoe kan dat zover komen? Waar is de verbinding verbroken? Wanneer zijn mensen zich gaan terugtrekken in hun eigen wereld en vergeten zij de ander?

Maar uit de as van conflict en verdeeldheid groeit ook een krachtige boodschap van hoop. Het kan anders! Het is de boodschap dat we, ondanks onze verschillen, elkaar kunnen zien. Om naar elkaar te luisteren en om samen te werken aan het opbouwen van een toekomst waarin iedereen wordt erkend, gerespecteerd en gewaardeerd. En gelukkig zien we ook dat om ons heen. Uitgeesters zorgen over het algemeen voor elkaar en kijken om naar de ander. Daar ben ik trots op.

Als uw burgemeester roep ik u vandaag op niet alleen te herdenken, maar ook te leren van de lessen die het verleden ons biedt. Laat Uitgeest een gemeenschap zijn waarin we naar elkaars verhalen luisteren, waar we elke persoon zien, en waar we samenwerken om uitdagingen en verschillen te overwinnen.

Door naar het verleden te luisteren, horen we de stemmen van degenen die hebben geleden, die hebben gestreden en die hun leven hebben gegeven voor de vrijheid die we vandaag hebben in ons land. Hun offers herinneren ons eraan dat vrede en vrijheid nooit vanzelfsprekend zijn.

Ik nodig u uit om binnenkort eens over de Middelweg te lopen en letterlijk stil te staan bij de Stolpersteine. Probeer in uw hoofd eens terug te gaan in de tijd. U te verplaatsen in de familie Nol. Een Uitgeester gezin dat is weggerukt uit hun vertrouwde omgeving. Zij waren joods. Zij waren een gezin. Zij waren mensen. Laten we hun herinnering levend houden.

En laten we ons op deze avond verenigen en samen gaan voor een toekomst die uitgaat van respect, begrip en samenwerking. Samen kunnen we een erfenis van vrede en verbondenheid nalaten voor de generaties die na ons komen.